Den Haag, 22 september 2025 – Kunstmatige intelligentie (AI) is niet alleen een software-revolutie, maar ook een gigantische hardware-uitdaging. Om de groeiende vraag naar rekenkracht te voeden, worden wereldwijd megadeals gesloten die honderden miljarden euro’s waard zijn.
Volgens Nvidia-topman Jensen Huang zal er tegen 2030 tussen de €2.800 en €3.700 miljard worden geïnvesteerd in AI-infrastructuur. Deze ongekende bedragen leggen een enorme druk op energievoorzieningen en datacentercapaciteit, met grote gevolgen voor Europa en Nederland.
Microsoft en OpenAI: de katalysator van de AI-boom
De huidige AI-golf begon in 2019 met de samenwerking tussen Microsoft en OpenAI. Microsoft investeerde toen €930 miljoen en werd exclusief cloudprovider voor de startup. Het partnership groeide uit tot bijna €13 miljard.
Het merendeel van dat geld werd omgezet in Azure-cloudtegoed, waarmee OpenAI zijn gigantische modellen kon trainen. Microsoft profiteerde op zijn beurt van hogere omzet in de cloudtak.
In 2025 kwam de samenwerking onder druk te staan. OpenAI besloot niet langer uitsluitend Azure te gebruiken, maar ook in zee te gaan met andere aanbieders. Toch blijft de samenwerking een blauwdruk voor de sector: Amazon investeerde €7,4 miljard in Anthropic, terwijl Google kleinere AI-startups zoals Lovable en Windsurf aan zich bond.
Een van de meest spraakmakende deals volgde in september: Nvidia kondigde een investering van €93 miljard in OpenAI aan, vooral bedoeld om de verkoop van zijn GPU’s veilig te stellen.
Oracle’s miljardenoffensief
Oracle, traditioneel kleiner dan Microsoft en Amazon in de cloudmarkt, verraste in 2025 met twee megadeals:
- 30 juni 2025: een contract van €28 miljard met OpenAI.
- 10 september 2025: een vijfjarig contract van maar liefst €280 miljard voor rekenkracht.
Hoewel OpenAI nog lang niet zulke bedragen kan uitgeven, heeft de deal Oracle in één klap op de kaart gezet als een van de belangrijkste infrastructuurpartners. Het aandeel Oracle schoot omhoog, en oprichter Larry Ellison werd korte tijd de rijkste man ter wereld.
Meta’s datacenterexpansie: €560 miljard tot 2028
Meta, moederbedrijf van Facebook en Instagram, investeert tot eind 2028 naar verwachting €560 miljard in AI-infrastructuur in de VS. Alleen al in de eerste helft van 2025 gaf Meta €28 miljard meer uit dan in dezelfde periode vorig jaar.
Belangrijke projecten zijn:
- Hyperion (Louisiana): 2.250 hectare groot, investering van €9,3 miljard, met een geplande rekenkracht van 5 gigawatt. Het datacenter krijgt stroom via een lokale kerncentrale.
- Prometheus (Ohio): een kleiner project, operationeel vanaf 2026, dat draait op aardgas.
De schaal roept zorgen op. Zo heeft Musks bedrijf xAI in Tennessee een hybride datacenter gebouwd met eigen energiecentrale. De gasgestookte turbines zorgen echter voor aanzienlijke luchtvervuiling, volgens Amerikaanse toezichthouders mogelijk in strijd met de Clean Air Act.
Stargate: het megaproject van Trump, OpenAI en SoftBank
In januari 2025 kondigde president Donald Trump samen met SoftBank, OpenAI en Oracle het project Stargate aan: een infrastructuurinvestering van €465 miljard. Acht hyperscale datacenters in Texas vormen de kern van het plan.
Hoewel de financiering onder vuur ligt en de samenwerking stroef verloopt, zijn de eerste bouwprojecten gestart. Volgens OpenAI-CEO Sam Altman kan Stargate “het belangrijkste project van dit tijdperk” worden.
Energie- en milieudruk
De investeringen zijn indrukwekkend, maar ze brengen grote uitdagingen met zich mee:
- Energieverbruik: de hyperscale datacenters verbruiken gigawatts aan stroom, vergelijkbaar met middelgrote landen.
- Milieu-impact: naast CO₂-uitstoot spelen ook watergebruik (voor koeling) en chemische emissies een rol.
- Lokale spanningen: in de VS zijn meerdere protesten ontstaan tegen nieuwe datacenters die te veel beslag zouden leggen op het elektriciteitsnet.
Wat betekent dit voor Nederland?
Nederland staat bekend als Europese datacenterhub, met grote vestigingen in de Randstad en de Eemshaven. De wereldwijde trend heeft directe implicaties:
- Energievoorziening: het Nederlandse elektriciteitsnet staat al onder druk. Extra vraag vanuit AI-datacenters kan leiden tot knelpunten en hogere tarieven.
- Regelgeving: gemeenten en provincies discussiëren over het beperken van nieuwe datacenters vanwege ruimte- en klimaatdoelen. Het kabinet werkt aan strengere eisen rond energie-efficiëntie.
- Kansen voor bedrijven: Nederlandse chipbedrijven zoals ASML en NXP profiteren van de vraag naar geavanceerde halfgeleiders. ASML’s EUV-machines zijn cruciaal voor Nvidia’s GPU-productie, terwijl NXP profiteert van de vraag naar energiezuinige chips voor servers en auto’s.
- Strategische positie: Nederland kan zich verder profileren als Europese AI-infrastructuurspeler, mits er balans wordt gevonden tussen groei en duurzaamheid.
Vooruitblik
De miljardendeals in de VS en Azië tonen aan dat AI niet alleen een software-revolutie is, maar ook een geopolitieke strijd om infrastructuur en energie. Voor Nederland ligt de uitdaging in het benutten van economische kansen zonder de grenzen van energie, milieu en ruimte te overschrijden.
De komende jaren zullen bepalend zijn: wordt Nederland een voorloper in duurzame AI-infrastructuur, of loopt het risico voorbijgestreefd te worden door landen die sneller bouwen en minder regels kennen?
Referenties
TechCrunch – “The billion-dollar infrastructure deals powering the AI boom”, gepubliceerd op 22 september 2025 via techcrunch.com
